Het delen van ervaringen en hoop: dat was de belangrijkste doelstelling van de Inspiratiedag 2023 op vrijdag 3 november in Oss. De gelegenheid was er dan ook naar: naast leden en andere trouwe geïnteresseerden waren dit keer een aantal deelnemers aan TOGETHER aanwezig om enthousiast te vertellen over hun reis met naar Rome, georganiseerd door de vereniging. Het was bijzonder om hun impressie van de intensieve, hoopvolle en zeer gelaagde reis te kunnen delen! Onder hen kersverse Jonge Theoloog des Vaderlands Thelma Schoon een inspirerende bijdrage leverde aan het oecumenisch samengestelde team dat de reis naar Rome voorbereidde en leidde.
De middag had daarmee een iets andere insteek dan de studiemiddag die tot nu toe jaarlijks werd gehouden bij gelegenheid van de Algemene Ledenvergadering, zoals spreker vicaris Arjen Bultsma aanroerde. Hij is gedelegeerde voor de oecumene in het bisdom Groningen/Leeuwarden en als zodanig bestuurslid van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Ook neemt hij namens de Rooms-katholieke Kerk zitting in de Plenaire Raad van de Raad van Kerken in Nederland. In zijn lezing – die de theologische verdieping aan de Inspiratiedag gaf zoals trouwe bezoekers die kennen – ging Bultsma in op het verband tussen oecumene en synodaliteit.
Vicaris Arjen Bultsma reflecteert op synodaliteit en oecumene voor leden van de vereniging, deelnemers aan TOGETHER en andere geïnteresseerden.
De kerk als Bruid van Christus
Ook hij deelde daarbij zijn ervaringen: wat hem opvalt in het spreken over de kerk rond het thema van de synodaliteit is dat vooral uitgegaan wordt van het beeld van het ‘volk van God onderweg,’ zoals dat sterk door het Tweede Vaticaans Concilie is opgenomen als focus voor het rooms-katholieke zelfverstaan. Hoewel Bultsma de waarde van dit beeld onderschrijft, ervaart hij het ook als ontoereikend. Zoals elke metafoor ontoereikend is en de aanvulling van andere beelden nodig heeft. In zijn betoog pleitte Bultsma ervoor het beeld van de kerk als volk van God te verrijken met het beeld van de kerk als ‘bruid van Christus.’ Juist omdat hierin de toekering van de individuele gelovige én van de kerk als geheel centraal staat, maar vooral ook omdat dit beeld de nadruk legt op de liefdesband die Christus en zijn kerk verbinden. Het gebruik van een beeld dat zo doordrongen is van liefde en de huwelijksdynamiek heeft meerwaarde voor het denken over de verhoudingen tussen christenen onderling, betoogde Bultsma.
Reisverslag TOGETHER: bijzondere en gelaagde ervaringen
De tweede helft van de middag stond dus in het teken van een reisverslag door deelnemers aan TOGETHER. Deelnemer Ramon Roks leidde het publiek door de reis aan de hand van de prachtige foto’s die Lars König in opdracht van de vereniging maakte. Hij nodigde daarbij deelnemers Eva, Maartje, Fokke, Thelma en Nathan uit om hun beleving van de verschillende onderdelen onder woorden te brengen. Zij vertelden met enthousiasme over de reis (“toch echt een pelgrimage”), de hartelijke ontvangst in de gastgezinnen, de ontmoeting van gebedsculturen tijdens de worship in de Sint-Jan van Lateranen en het indrukwekkende avondgebed op het Sint-Pietersplein. Maar ook over de diepgaande gesprekken onderweg en de pijn, frustratie en teleurstelling die het niet samen ter communie kunnen gaan opriep. Zo gaven zij een beeld van een bijzondere, vreugdevolle en hoopgevende reis, die ook de diepte van de oecumene raakte. “Deze reis was geen lichte oecumene,” vatte Nathan, zelf dominee in de PKN, kernachtig samen. Veel reisgenoten schreven blogs over hun ervaringen!
Impressie van de reis naar TOGETHER in Rome. Beelden: deelnemers aan de reis. Muziek: Taizé, Adsumus Sancte Spiritus (het gebed dat elke sessie van de synode opent, zoals dat ook gebeurde tijdens eerdere synodes en concilies. Taizé componeerde nieuwe muziek speciaal voor het oecumenisch avondgebed op het Sint-Pietersplein.
Deelnemers aan de dag konden verder hun ervaringen uitwisselen in kleinere gespreksgroepen, waar zij door konden vragen naar de belevenissen van de TOGETHER-deelnemers, maar ook uitgedaagd werden om hun eigen ervaringen in de oecumene onder woorden te brengen. Zo bracht de dag een verbinding tussen de bestaande achterban van de vereniging en een groep die heel recent betrokken is geraakt.
En nu…?
Die groep breidde overigens na de Inspiratiemiddag nog uit: meer deelnemers aan de busreis naar TOGETHER in Rome sloten ’s avonds aan voor een maaltijd en een verdere uitwisseling van ervaringen. Zij spraken door over wat hen het meest is bijgebleven in de weken na die bijzondere en intensieve reis. Welke hoop of dromen heeft die gebeurtenis wakker gemaakt? Hoe zou zich dat in de nabije toekomst kunnen vertalen in nieuwe inspanningen voor de oecumene in Nederland? De vereniging zal, verrijkt door deze input, vooruit kunnen kijken. Voortbouwend op wat ze in de afgelopen jaren gedaan heeft en gevoed door de impulsen van het synodale proces en de oecumenische gebedswake bij de aanvang van de synode en met de hulp van enthousiaste, jonge christenen uit veel verschillende kerken.
Voorzitter van de Katholieke Vereniging voor Oecumene prof. dr. Marcel Sarot luistert naar de ervaringen van deelnemers aan TOGETHER. Foto: Katholieke Vereniging voor Oecumene/Elyseüs Photography.
Omslagfoto: Pasgekozen Jonge Theoloog des Vaderlands Thelma Schoon nam deel aan TOGETHER en deelde haar ervaringen tijdens de Inspiratiedag. Katholieke Vereniging voor Oecumene/Fokke Wouda.